Praca w środowisku o wysokim zapyleniu może prowadzić do wielu chorób zawodowych. Dlatego na niektórych stanowiskach konieczne jest stosowanie odzieży ochronnej BHP, chroniącej drogi oddechowe. Są to najczęściej maski oraz półmaski przeciwpyłowe. W zależności od zastosowanych filtrów zapewniają one ochronę przed określonymi zagrożeniami w miejscu pracy. Jak prawidłowo dobrać środki ochrony indywidualnej przeciwpyłowej oraz jak je stosować?
Dobór maski do różnego typu prac
Jeśli przy pracy istnieje zagrożenie zdrowia pracownika, musi być on wyposażony w odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Najczęściej jest to odzież ochronna BHP. Dotyczy to nie tylko ryzyka uszkodzenia ciała ostrymi krawędziami, ale także wysokie poziomu zapylenia. W takiej sytuacji konieczne jest założenie półmasek ochronnych, które zabezpieczają drogi oddechowe przed zbyt wysokim poziomem pyłów, drobnych cząstek, a także groźnych drobnoustrojów czy szkodliwej mgły.
Jakie jest podstawowe zastosowanie masek ochronnych? Wykorzystuje się je między innymi przy produkcji żywności czy w przemyśle drzewnym. Są one niezastąpione w górnictwie, rolnictwie, budowlance oraz w branży chemicznej. Maska do malowania chroni przed mgłą olejową (malowanie natryskowe), drobnymi cząstkami (malowanie proszkowe) oraz oparami organicznymi, pochodzącymi od stosowanych rozpuszczalników. Inną budowę ma maska do szlifowania, która musi chronić przed opiłkami i pyłem tworzącym się w czasie pracy ze szlifierką kątową. Jak zatem widać, zastosowanie półmasek ochronnych jest bardzo szerokie. Jak zatem wybrać odpowiedni model?
Półmaski ochronne: wybór i zastosowanie
Na początek warto zastanowić się nad wyborem maski wielorazowej z wymiennym filtrem lub półmaski z zaworem i wbudowanym filtrem. W przypadku większości prac, kiedy trudne warunki pracy panują okresowo, lepiej sprawdza się jednorazowa półmaska przeciwpyłowa. Dlaczego?
- Bardzo łatwo dopasowuje się do twarzy, zapewniając odpowiednią szczelność.
- Przemyślany kształt kopertowy lub kopułkowy sprawia, że maskę można złożyć do pozycji płaskiej, co znacząco ułatwia jej przechowywanie.
- Zapewnia wysoki poziom higieny osobistej – zużytą półmaskę należy wyrzucić bez potrzeby jej dezynfekcji.
- Filtr z węglem aktywnym skutecznie chroni przed drobnoustrojami, a także neutralizuje nieprzyjemny zapach.
- Dodatkowy zawór ułatwia wydech.
Z wymienionych powodów są one znacznie lepsze przy okazjonalnym użytkowaniu. Dlatego półmaski ochronne spotkać można też w warsztatach. Natomiast maski wielokrotnego użytku przeznaczone są do prac ciągłych w trudnym środowisku.
Filtry do masek: jak zwiększyć ochronę dróg oddechowych
Przeglądając dostępny asortyment w naszym sklepie, szybko zauważysz, że maski ochronne mają różne oznaczenia. Czym zatem różni się półmaska FFP2 od FFP1? Jest to oznaczenie filtru, jaki został zamontowany w danym modelu. Zgodnie z normą EN 149, określającej sprzęt ochronny dróg oddechowych, wyróżniamy trzy klasy ochrony masek ochronnych BHP:
- Klasa pierwsza, oznaczona kodem FFP1, zapewnia skuteczność ochrony na poziomie 80%. Stosuje się ją w przypadku uciążliwego pyłu, o ile jego toksyczność jest niska. Może to być na przykład maska ochronna do szlifowania czy stosowana w kamieniołomach. Sprawdza się także w branży budowlanej.
- Półmaska filtrująca FFP2 chroni już w 94% przed cząstkami stałymi o wielkości do 0,6 μm, znajdującymi się w powietrzu. Może być stosowana jako ochrona przed pyłami i aerozolami o wysokiej szkodliwości (powodującej podrażnienia już przy krótkotrwałym kontakcie). Sprawdza się w przemyśle metalowym oraz górnictwie. Używana jest także w tartakach.
- Maski ochronne FFP3 zapewniają filtrację na poziomie 99% i stosowana jest w przemyśle chemicznym czy przy sortowaniu odpadów. Zapewnia także odpowiednią ochronę farmaceutów.
Do zwykłego użytku najczęściej używa się półmasek ochronnych FFP2, które zapewniają znacznie lepszą ochronę niż klasa 1, co zapewnia im większą uniwersalność. Szczególnie w zastosowaniach przydomowych, gdy trudno określić szkodliwość pyłów dla zdrowia.
Jak wybrać najlepszą maskę ochronną?
Dobór półmaski ochronnej zacząć należy od ustalenia poziomu zagrożenia. Szukając porady, warto zapytać, jaka maska do malowania natryskowego będzie najlepsza? Taki produkt będzie bowiem odpowiadał na inne zagrożenia, niż maski do malowania proszkowego ze względu na inne warunki panujące w obu przypadkach. Uniwersalnym rozwiązaniem, które sprawdzi się w większości przypadków, są modele klasy FFP2. Sprawdzą się one w czasie remontu w domu i pomalowania pomieszczeń. Natomiast maska przeciwpyłowa do szlifowania nie musi zapewniać tak dużej ochrony: w tym przypadku wystarczy wybrać model oznaczony kodem FFP1.
Dodatkowymi aspektami przy wyborze półmasek ochronnych BHP jest ich rozmiar oraz wygoda noszenia. Powinny one zapewniać pełną swobodę ruchów, a także możliwość porozumiewania się z innymi pracownikami.
Prawidłowe użytkowanie masek ochronnych
Omówiliśmy już wybór odpowiedniej półmaski ochronnej. Równie ważne jest także prawidłowe użytkowanie środków ochrony indywidualnej. Maski przeciwpyłowe często używane są razem z dodatkową ochroną oczu i twarzy. W takim przypadku okulary nie powinny wpływać na prawidłowe założenie maski ochronnej.
Po założeniu maski ochronnej należy upewnić się, że dokładnie przylega ona do ciała na całej długości. Najlepiej zrobić to z pomocą lustra. Niewskazane jest bowiem dotykanie zewnętrznej strony półmaski ochronnej, szczególnie obszarów filtrujących, ponieważ w ten sposób można zanieczyścić maskę i tym samym zmniejszyć jej efektywność.
Znaczenie ma też czas użytkowania. W przypadku półmasek ochronnych BHP FFP2 najczęściej wynosi on od 3 do 8 godzin nieprzerwanego noszenia. Oznacza to, że można ją w tym czasie ściągać i zakładać ponownie (na przykład po przerwie śniadaniowej). Czas użytkowania zależny jest od poziomu zanieczyszczenia powietrza oraz szybkości oddychania użytkownika.
Maski przeciwpyłowe należy przechowywać w suchym i czystym miejscu, z dala od promieni słonecznych. Ten sposób zapewni najwyższą efektywność w czasie użytkowania.
